Hürmüz Boğazı’nın Önemi
Hürmüz Boğazı, dünya petrol arzının yaklaşık %20’sinin taşındığı kritik bir deniz geçididir. Günde 18 milyon varil civarında petrol ve sıvılaştırılmış doğalgaz (LNG) bu dar boğazdan geçmektedir. Basra Körfezi’ni Umman Denizi’ne bağlayan bu boğaz, dünya enerji güvenliğinin en stratejik noktalarından biri olarak kabul edilir. Boğazın kapanması durumunda küresel petrol ve LNG fiyatlarında ciddi artışların yaşanması kaçınılmazdır.

İran’ın Karar Süreci
İran Parlamentosu, 22 Haziran 2025 tarihinde Hürmüz Boğazı’nı kapatma yönünde resmi bir karar aldı. Bu hamle, ABD ve İsrail’in İran’ın nükleer altyapısına yönelik saldırılarının ardından geldi. Ancak kararın uygulanabilmesi için İran Yüksek Ulusal Güvenlik Konseyi’nin de onayı gerekiyor. Bu durum, kararın pratikte hayata geçirilip geçirilmeyeceği konusunda bazı belirsizlikler yaratıyor.

İranlı Yetkililerin Açıklamaları
Parlamentoda konuşan İranlı vekiller, ülkenin hayati çıkarlarının tehdit altında olduğunu ve bu nedenle Hürmüz Boğazı’nın kapatılmasının meşru bir adım olduğunu savundu. Öte yandan İran yönetimi, bu hamlenin tam zamanlaması ve kapsamı konusunda diplomatik bir manevra alanı bırakmış görünüyor.

Uluslararası Tepkiler
Avrupa Birliği Dönem Başkanı Kaja Kallas, İran’ın bu girişimini “son derece tehlikeli” olarak niteledi. Kallas, Hürmüz Boğazı’nın kapatılmasının küresel enerji güvenliğine ağır darbe vurabileceğini ve bölgesel çatışmaları tetikleyebileceğini belirtti. ABD ve müttefikleri ise boğazın açık tutulması için askeri seçenekleri de masada tutuyor.

Bölgesel Dinamikler
Hürmüz Boğazı’nın kapatılması, sadece küresel petrol fiyatlarını değil, Körfez ülkelerinin ekonomilerini de doğrudan etkiler. Suudi Arabistan, Birleşik Arap Emirlikleri, Katar ve Kuveyt gibi ülkeler, ihracatlarının büyük bir kısmını bu güzergah üzerinden gerçekleştirmektedir. Bu ülkeler, İran’ın böyle bir adım atması durumunda karşılık vermeye hazır olduklarını defalarca dile getirdi.

Askeri Senaryolar
Askeri uzmanlara göre İran, Hürmüz Boğazı’nı kapatmak için çeşitli yöntemlere başvurabilir. Bunların başında deniz mayınları yerleştirmek, küçük hücum botlarıyla ticaret gemilerini taciz etmek ve bölgeye balistik füzeler konuşlandırmak geliyor. ABD 5. Filosu’nun bölgede hazır durumda bulunması, olası bir askeri çatışma riskini artırıyor.

Küresel Piyasa Etkileri
Hürmüz Boğazı’nın kapanması durumunda petrol fiyatlarının hızla 100–150 dolar bandına yükselebileceği öngörülüyor. Bu da dünya genelinde enerji maliyetlerinin artmasına, enflasyon baskılarının büyümesine ve ekonomik büyümenin yavaşlamasına yol açabilir. Özellikle enerji ithalatına bağımlı ülkeler bu durumdan olumsuz etkilenecektir.

Diplomatik Olasılıklar
Analistler, İran’ın bu kararı tamamen uygulayıp uygulamayacağı konusunda temkinli bir yaklaşım sergiliyor. Birçok uzmana göre İran, bu hamleyi ABD ve Batı dünyasına karşı bir pazarlık kozu olarak kullanmayı hedefliyor. Diplomatik çabalarla gerginliğin tırmanmadan yatıştırılması da olası senaryolar arasında.

İran’ın Ekonomik Hesapları
İran için de Hürmüz Boğazı’nı kapatmanın ciddi ekonomik maliyetleri olacaktır. Zira ülkenin petrol ihracatı da aynı güzergah üzerinden gerçekleşiyor. Boğazın kapanması, İran’ın zaten yaptırımlarla zor durumda olan ekonomisini daha da çıkmaza sokabilir.

İran’ın Hürmüz Boğazı’nı kapatma tehdidi, sadece bir bölgesel kriz değil, küresel çapta sonuçlar doğurabilecek bir gelişme niteliği taşıyor. Önümüzdeki günlerde İran’ın bu kararı fiilen hayata geçirip geçirmeyeceği, uluslararası diplomasi ve askeri dengeler üzerinde belirleyici olacaktır. Küresel enerji güvenliği ve ekonomi açısından kritik bir dönemece girilmiş durumda.

The post İran’ın Hürmüz Boğazı hamlesi: Küresel enerji güvenliği için yeni bir kriz mi? first appeared on TNT Haber.

İsrail’in son hamlesi, İran’ın güneybatısındaki hedeflere yönelik saldırılarla nükleer altyapıyı ciddi şekilde hedef almayı kapsıyor. Tel Aviv semalarında ise çok sayıda füzenin hava savunma sistemleri tarafından etkisiz hale getirildiği bildiriliyor.

İran’daki can kaybı, resmi rakamlara göre 400’ü aşmış durumda. İnsan hakları kuruluşları ise ölü sayısının 600’ün üzerinde olduğunu belirtiyor. Binlerce sivil ve askeri personel yaralı olarak hastanelerde tedavi altında.

Çatışmalarda üst düzey kayıplar da yaşanıyor. İsrail kaynaklarına göre İran Devrim Muhafızları Kudüs Gücü’nün üst düzey liderlerinden Saeed Izadi, Qom’daki bir hava saldırısında öldürüldü. Ayrıca en az üç İranlı generalin hayatını kaybettiği bildiriliyor.

Diplomatik cephede ise gerilim sürüyor. İran Dışişleri Bakanı Abbas Araghchi, saldırıların durdurulması koşuluyla müzakereye açık olabileceklerini belirtti. Ancak Avrupa’dan gelen arabuluculuk tekliflerini “gerçekçi değil” şeklinde nitelendirdi. ABD Başkanı Donald Trump, iki hafta içinde ABD’nin doğrudan müdahale ihtimalini değerlendireceğini ifade etti.

Bölgesel ve küresel yankılar da büyüyor. Türkiye ve Fransa diplomatik çözüm çağrısı yaparken, Birleşmiş Milletler ve Uluslararası Atom Enerjisi Ajansı, bölgede insani kriz riski konusunda uyarılarda bulunuyor. Almanya, İngiltere ve ABD başta olmak üzere birçok ülke, diplomatik personelini bölgeden çekmeye başladı.

Uluslararası Diplomasi ve Dayanışma

G7 Zirvesi

Kanada’nın Kananaskis kentinde düzenlenen 51. G7 zirvesinde İsrail-İran gerilimi masaya yatırıldı. G7 liderleri, İsrail’in kendini savunma hakkını desteklediklerini ve İran’ın bölgede istikrarsızlığa neden olan aktörlerden biri olduğunu dile getirdi.

Avrupa’da Güvenlik Tartışmaları

NATO’nun savunma harcamaları hedefi yeniden tartışma konusu oldu. Norveç, gayrisafi yurt içi hasılanın %5’ini savunma harcamalarına ayırmayı önerdi. İspanya ise bu öneriyi “akıl dışı” olarak değerlendirdi. Avrupa Birliği, İran’a yönelik yaptırımları sıkılaştırırken diplomatik çözüm çağrılarını da sürdürüyor.

Dünya Gündeminden Diğer Başlıklar

Brezilya’da Hava Balonu Faciası

Brezilya’nın Santa Catarina eyaletinde düzenlenen bir festival sırasında meydana gelen sıcak hava balonu kazasında sekiz kişi hayatını kaybetti, on üç kişi yaralandı. Görgü tanıkları, balonun aniden alev alarak düştüğünü belirtti.

Avusturya’daki Okul Katliamı

Avusturya’nın Graz kentinde bir okulda yaşanan silahlı saldırıda 11 kişi öldü, 30’dan fazla kişi yaralandı. Saldırganın, olay sonrası intihar ettiği bildirildi. Yetkililer, saldırının eski bir öğrenci tarafından gerçekleştirildiğini açıkladı.

Dünya Mülteci Günü

20 Haziran Dünya Mülteci Günü kapsamında Dünya Sağlık Örgütü, dünya genelinde zorla yerinden edilenlerin sayısının 123 milyonu aştığını duyurdu. Örgüt, düşük ve orta gelirli ülkelerde yaşayan mülteciler için acil sağlık tedbirleri çağrısında bulundu.

Uluslararası Yoga Günü

21 Haziran’da kutlanan Dünya Yoga Günü, bu yıl “Tek Gezegen, Tek Sağlık” temasıyla gerçekleştirildi. 2015’te Birleşmiş Milletler tarafından kabul edilen bu özel gün, zihinsel ve fiziksel sağlığı teşvik etmeyi amaçlıyor.

Mercan Resiflerinde Ağır Hasar

2023-2025 yılları arasında gerçekleşen küresel mercan beyazlaması krizi, dünya genelindeki resif ekosistemlerinin %84’üne zarar verdi. Bilim insanları, bunun şimdiye kadar kaydedilen en büyük ikinci beyazlama krizi olduğunu açıkladı. Ekosistemin toparlanması için acil küresel eylem çağrıları yapılıyor.

21 Haziran 2025 itibarıyla dünya gündemi, ağırlıklı olarak Orta Doğu’daki İsrail–İran çatışması ekseninde şekilleniyor. Çatışma binlerce can kaybı ve yüksek düzeyde diplomatik gerilim yaratırken, NATO ve AB güvenlik politikaları yeniden tartışmaya açıldı. Diğer yandan, Brezilya’daki balon kazası ve Avusturya’daki okul saldırısı, küresel kamuoyunun dikkatini çekti. Dünya Mülteci Günü ve Yoga Günü kapsamında sosyal ve sağlık konuları öne çıkarken, çevresel gelişmeler açısından mercan resiflerindeki ciddi kayıplar dünya ekosistemine yönelik endişeleri artırdı. Tüm bu gelişmeler, barışçıl çözümlerin ve küresel iş birliğinin önemini bir kez daha vurguluyor.

The post Orta Doğu’da Tansiyon Tırmanıyor: İsrail İran Çatışması first appeared on TNT Haber.

3. Dünya Savaşı İhtimali Artıyor

Putin, İsrail-İran gerilimi, Ukrayna’daki savaş ve İran’daki nükleer gelişmelerin bir araya gelmesinin, küresel barış için alarm zillerini çaldığını vurguladı:

“Bundan endişe duyuyorum, ihtimal artıyor; özellikle de Ukrayna’daki askeri çatışmalar ve Orta Doğu’daki gelişmeler dikkate alındığında.

Bu uyarı, nükleer tesislere yönelik saldırı riskinin yükseldiği ve potansiyel bir büyük savaşın gölgesinin küresel gündeme oturduğu bir ortamda geldi.

Ukrayna: “Biz Tek Milletiz”

Putin, Rus ve Ukraynalıların “tek halk” olduğuna dair benimsenmiş kelimeleriyle, şu çarpıcı ifadeleri kullandı:

Rus ve Ukrayna halklarının tek halk olduğunu düşünüyorum — bu bağlamda tüm Ukrayna bizimdir. Rus askerinin ayak bastığı yer, yapısal olarak bizimdir.

Argümanını, 1991 bağımsızlık deklarasyonuyla şekillenmiş Ukrayna’nın hâlâ “nötr, tarafsız bir devlet” olarak kalması gerektiği yönündeki görüşle destekledi.

Putin, gazetecilerin Ukrayna’nın “kirli bomba” kullanmasına karşılık verilip verilmeyeceğini sormaları sonrası şu uyarıyı yaptı:

“Bu devasa bir hata olur, belki son hata… böyle bir adım karşısında vereceğimiz yanıt çok sert ve muhtemelen yönetim rejimi ve Ukrayna için felaket olur.”

Bu açıklama, Moskova’nın nükleer doktrinini hatırlatarak stratejik caydırıcılığını ön plana çıkarıyor.

Orta Doğu’da Tansiyona Dikkat

Putin, İsrail ve İran arasındaki gerginliklerle ilgili olarak şu ifadeleri paylaştı:

• Hamaney’e yönelik suikast söylemlerinin propagandada kalması gerektiğini belirtti
• Rusya’nın her iki tarafla da iletişimde olduğunu, arabuluculuk teklifine hazır olduğunu açıkladı .

Bu açıklamalarına, İran’daki nükleer tesislerin güvenliğine dair endişelerin eşlik etmesi, gerilimin boyutunu açıkça gösteriyor.

Stratejik İşbirlikleri ve Barış Arayışı

Putin, hem Orta Doğu hem Ukrayna özelinde diplomasi çağrısını sürdürürken, Rusya-Çin arasındaki bağlara da dikkat çekti. Onun gözünde, bu partnerlik “yeni dünya düzeni” değil, zaten ortaya çıkmakta olan bir sistemi resmileştirme anlamına geliyor .

Ayrıca Kremlin sözcüsü Dmitry Peskov, Ukrayna ile üçüncü tur barış görüşmelerinin yakın bir tarihte kararlaştırılacağını açıkladı; bu da hem askeri çatışma hem diplomasi arasında önemli bir tercihe işaret ediyor

Ne Anlama Geliyor?

Putin’in açıklamaları, günümüzde aşağıdaki risk ve stratejik değişimlere dikkat çekiyor:

1. Küresel Gerilim Küçük Çatışmalardan Çıkıyor: Gerginlikler Irak, Ukrayna ve Ortadoğu gibi bölgelerde çoklu cephelerde artıyor.
2. Nükleer Caydırıcılık Artıyor: “Kirli bomba” vurgusu, stratejik dengenin artık nükleer boyutlarla zorlandığını gösteriyor.
3. Yeni İttifaklar ve Bloklaşmalar Oluşuyor: Rusya-Çin işbirliği, klasik Batı çizgisinin dışındaki seçeneklere işaret ediyor.
4. Diplomasi ve Müzakere Zamanı: Barış görüşmeleri ve arabuluculuk önerileri, diyalog ihtiyacının arttığını vurguluyor.

Putin’in ifadesiyle bu “endişe verici risk” sadece Rusya’yı değil, küresel istikrarı doğrudan etkiliyor. Nükleer gerilim artarken, diplomatik manevralar da hız kazanıyor. Forumu terk etmeden Putin politik bir mesaj verdi: “Silahlar elden bırakılmalı, akıl masaya yatırılmalı.”

Sonraki Adımlar?

• Diplomatik hareket alanı: BM, NATO, AB ve BRICS gibi platformlar ne kadar etkili olabilir?
• Nükleer caydırıcılık: Tanımlanmayan “kirli bomba” tehdidi rutinden ciddi bir tehdit durumuna mı dönüşüyor?
• Yeni dünya düzeni: Rusya–Çin merkezli sistemin yapısı nasıl şekillenecek?

Putin’in uyarısı, tarihte bir dönüm noktası olabilir: “savaş değil diplomasi”, “güç değil uzlaşı” temel prensip alınmalı. Dünya liderleri, bu salınımı sürdürmek yerine dengeye çekmek zorunda.

The post Putin Uyarıyor: 3. Dünya Savaşı Riski Artıyor Dünya Eşiğinde mi? first appeared on TNT Haber.

İran Cumhurbaşkanı Mesud Pezeşkiyan, olayın ciddiyetini yerinde görmek amacıyla limanı havadan inceledi. Yangının büyük ölçüde kontrol altına alındığı açıklansa da, yer yer yeniden alevlenmeler yaşandığı ve özellikle konteyner depolama alanlarında alevlerin etkisini sürdürdüğü belirtildi.

Patlamanın Sebebi Hâlâ Belirsiz

Patlamaya neyin sebep olduğu konusunda henüz net bir açıklama yapılmadı. İlk belirlemelere göre, limanda bulunan bazı konteynerlerin birbiri ardına patlaması sonucu olayın büyüdüğü tahmin ediliyor. Limanda meydana gelen patlamalar, çevrede büyük bir hasara yol açtı. Özellikle kimyasal madde taşıyan konteynerlerin infilak etmesi, yangının kontrol altına alınmasını zorlaştırdı.

Görgü tanıkları, patlamanın etkisiyle limanda ciddi bir sarsıntı yaşandığını ve bazı binaların camlarının kırıldığını ifade etti. Bölgedeki birçok araç ise çıkan yangın ve patlama nedeniyle kullanılamaz hale geldi.

Gümrük Faaliyetleri Yeniden Başladı

İran Gümrük Kurumu, olay sonrası yaptığı açıklamada, limandaki ihracat ve ithalat faaliyetlerinin kısa süreliğine askıya alındığını bildirmişti. Ancak yapılan çalışmalar sonucunda, yangının limanın belirli bir bölgesinde sınırlı tutulabildiği ve kritik altyapının korunabildiği ifade edildi. Bu gelişme üzerine, konteyner taşıma ve gümrük işlemlerinin, yangından etkilenmeyen alanlarda yeniden başlatıldığı duyuruldu.

Yetkililer, uluslararası ticaret akışında büyük bir aksama yaşanmaması için limanda geçici önlemler aldıklarını belirtti. Ancak limandaki fiziksel hasarın tam olarak onarılmasının aylar sürebileceği tahmin ediliyor.

Rusya’dan Destek Geldi

İran hükümeti, yangının söndürülmesi için uluslararası destek talebinde bulundu. Bu çağrıya ilk yanıt veren ülkelerden biri Rusya oldu. Rusya, uzman ekipler ve yangın söndürme uçakları göndererek İran’a yardım sağladı. Gelen ekipler, özellikle yangının deniz tarafına yayılmasını engellemek amacıyla yoğun çaba harcıyor.

Rus yetkililer, olay yerinde yaptıkları açıklamada, “İran halkının yanında olduğumuzu ve gerekli her türlü desteği sağlamaya hazır olduğumuzu” vurguladı. İran yönetimi de, uluslararası dayanışmadan duyduğu memnuniyeti dile getirerek teşekkür etti.

İhracatın Kalbi Ağır Darbe Aldı

Şehid Recai Limanı, İran’ın toplam dış ticaretinin önemli bir bölümünü üstleniyor. Ülkenin petrol dışı ihracatının yaklaşık yüzde 40’ı bu limandan yapılıyor. Limanın devre dışı kalması, İran ekonomisi üzerinde ciddi bir baskı yaratabilir.

Ekonomistler, limandaki hasarın kısa vadede İran’ın ihracat gelirlerinde kayda değer bir düşüşe yol açabileceğini belirtiyor. Özellikle tarım ürünleri, kimyasallar ve sanayi mamullerinin sevkiyatında gecikmeler yaşanabileceği ifade ediliyor.

Bu durumun, İran’ın halihazırda çeşitli ekonomik yaptırımlar altında olduğu dikkate alındığında, ülke ekonomisini daha da zor bir sürece sokabileceği düşünülüyor.

Bölge Halkı Tedirgin

Patlama ve yangın sonrası çevre bölgelerde yaşayan halk da büyük bir panik yaşadı. Birçok kişi evlerini terk etmek zorunda kalırken, bazıları geçici barınaklara yerleştirildi. Sağlık yetkilileri, yangın nedeniyle oluşan yoğun dumanın özellikle solunum rahatsızlıklarına yol açabileceği konusunda uyarılarda bulundu.

Ayrıca, liman çevresinde yaşayan vatandaşlara, pencerelerini kapalı tutmaları ve mümkünse bölgeyi terk etmeleri tavsiye edildi.

Soruşturma Başlatıldı

İran hükümeti, olayın tüm yönleriyle araştırılması için kapsamlı bir soruşturma başlattı. İlk aşamada, limanda güvenlik protokollerinin yeterince uygulanıp uygulanmadığı ve patlamaya yol açabilecek olası ihmal durumları değerlendirilecek.

Yetkililer, soruşturmanın şeffaf bir şekilde yürütüleceğini ve sorumluların adalet önüne çıkarılacağını belirtti. Ayrıca, limandaki güvenlik standartlarının yeniden gözden geçirileceği ve benzer felaketlerin önlenmesi için yeni düzenlemeler yapılacağı açıklandı.

Uluslararası Endişe Artıyor

Şehid Recai Limanı’nda yaşanan patlama, sadece İran’da değil, bölgesel ve uluslararası ticarette de endişeye yol açtı. Basra Körfezi, küresel enerji ve ticaret yolları açısından büyük bir öneme sahip. Limandaki hasar, bölgede petrol ve doğalgaz sevkiyatında aksamalara neden olabileceği için, küresel piyasalarda da dalgalanmalara sebep olabilir.

Birleşmiş Milletler ve bazı uluslararası kuruluşlar, İran’a teknik ve insani yardım sağlama teklifinde bulundu. Ayrıca, bölgedeki güvenlik risklerinin azaltılması için iş birliğine hazır olduklarını duyurdu.

Şehid Recai Limanı’ndaki patlama ve yangın, İran için büyük bir sınav niteliği taşıyor. Hem ekonomik hem de insani açıdan ciddi sonuçlar doğuran bu felaketin etkilerinin, uzun vadede ülke ve bölge üzerinde derin izler bırakması bekleniyor. İran halkı ise, yaşanan kayıpların ardından yaralarını sarmaya çalışıyor.

The post İran’ın En Büyük Limanında Felaket: Can Kaybı Artıyor Yangın Sürüyor first appeared on TNT Haber.