ABD’den Nvidia’ya Çin’e YZ Çipi Satış İzni: Küresel Teknoloji Dengesi Değişiyor

0

BEĞENDİM

0

ABD Başkanı Donald Trump, yapay zeka çipleri alanında dünyanın en büyük üreticilerinden biri olan Nvidia’nın Çin’e sınırlı kapsamda satış yapmasına yeniden izin verdi. Önceki yönetim döneminde ulusal güvenlik gerekçesiyle uygulanan sert ihracat yasaklarının ardından gelen bu karar, hem ABD ekonomisi hem de küresel teknoloji rekabeti açısından önemli bir adım olarak değerlendiriliyor.

Yeni karar kapsamında Nvidia, şirketin en güçlü modellerinden biri olarak kabul edilen H200 yapay zeka işlemcisini, ticaret bakanlığından onay alan “belirli” Çinli müşterilere satabilecek. Ancak en üst seviye modeller olan Blackwell ve Rubin serilerindeki çiplerde yasaklar devam edecek. Bu nedenle adım, tamamen bir serbestleşme değil; kontrollü bir izin olarak görülüyor.

Başkan Trump, kararın ekonomik faydalarını vurgulayarak Nvidia’nın bu satışlardan elde edeceği gelirin yüzde 25’inin ABD’ye aktarılacağını açıkladı. Daha önceki benzer anlaşmalarda bu oran yüzde 15’ti. Trump, bu modelin diğer büyük Amerikan çip şirketleri için de uygulanacağını söyleyerek AMD ve Intel’e de benzer fırsatların sunulabileceğinin sinyalini verdi.

Nvidia CEO’su Jensen Huang’ın uzun süredir Beyaz Saray ile temas halinde olduğu ve Çin pazarına dönüş için yoğun çaba harcadığı biliniyor. Çin, Nvidia için dünyanın en hızlı büyüyen pazarlarından biriydi; ancak önceki ihracat kısıtlamalarıyla şirket bu pazarda ciddi kayıp yaşamıştı. Yeni karar, Nvidia’nın hem gelir hem de rekabet gücü açısından zor durumda olduğu bir dönemde büyük avantaj yaratacak.

Karara yönelik eleştiriler de sürüyor. Bazı ABD’li senatörler, Çin’in gelişmiş yapay zeka çiplerini askeri amaçlar, gözetim sistemleri veya stratejik teknolojik projeler için kullanabileceğini savunarak satışlara karşı çıkıyor. Özellikle Demokrat senatörler, Nvidia’nın CEO’sunun Kongre’de ifade vermesi gerektiğini bile dile getiriyor. Ulusal güvenlik çevreleri ise Çin’in bu teknolojilere erişiminin ABD’nin uzun vadeli çıkarlarına zarar verebileceğini savunuyor.

Trump yönetimi ise kararın hem ekonomik büyüme hem de küresel teknoloji rekabetinde ABD’nin liderliği açısından doğru olduğunu düşünüyor. Beyaz Saray, satışların yalnızca sıkı şekilde denetlenen müşterilere yapılacağını, askeri bağlantısı olan ya da güvenlik riski taşıyan hiçbir kuruma izin verilmeyeceğini belirtiyor. Bu kontrol mekanizmasının yeterli olup olmayacağı ise tartışma konusu olmaya devam ediyor.

Uluslararası alanda ise bu adım, ABD ile Çin arasındaki yüksek teknoloji yarışında yeni bir dönemin başlangıcı olarak görülüyor. Çin’in yapay zeka altyapısını güçlendirmesi halinde küresel dengelerin değişebileceği, ABD’nin teknoloji üstünlüğünün zorlanabileceği yorumları yapılıyor. Ancak bazı uzmanlar, Trump’ın attığı adımın ABD ekonomisi için kısa vadede ciddi bir finansal kazanç sağlayacağını düşünüyor.

ABD’nin Nvidia’ya yeniden Çin’e satış izni vermesi, hem ekonomik hem de jeopolitik açıdan büyük etkiler yaratabilecek bir karar olarak öne çıkıyor. Bu adım, teknoloji savaşlarının yalnızca ticaret kısıtlamalarıyla değil, stratejik anlaşmalarla da şekillendiğini bir kez daha gösteriyor.